Geschiedenis

De geschiedenis van Amerpoort voert terug tot 1955. ‘Helpen waar niemand helpt' was de grondgedachte van een groep nonnen.

“Met grote dankbaarheid in het hart jegens God leggen we in dit boek vast dat op 31 januari 1955 de Kleine Zusters van de Heilige Jozef haar intrek namen in Nieuwenoord te Baarn”, schreef ‘de algemene overste’ in haar dagboek. Nonnen stichtten de locatie Nieuwenoord in Baarn. Nieuwenoord groeide uit tot Amerpoort. Andere organisaties haakten in de loop van de tijd aan en maakten Amerpoort tot wat ze nu is.

Nieuwenoord

De congregatie van de Kleine Zusters van de Heilige Jozeph sticht een rooms-katholieke 'inrichting voor ‘zwakzinnigen’. Het zijn aanvankelijk zeven nonnen uit Heerlen die als taak krijgen boven de grote rivieren een instelling voor gehandicapten op te bouwen. In de toen nog grote katholieke gezinnen was de nood soms hoog. Gehandicapte kinderen legden een groot beslag op het gezin. Na enkele vergeefse pogingen komen de nonnen terecht op Nieuwenoord in Baarn. Ze nemen het hoofdgebouw met inventaris, de directeurswoning en veertig hectare grond over van de Katholieke Arbeiders Beweging, die het heeft laten bouwen als vakantie- en herstellingsoord. De kosten: 1.250.000 gulden. 

Op 1 april 1955 om 11.00 uur komt het eerste 'patiëntje': Herman van Loon uit Amersfoort. Al snel gevolgd door 5 kinderen uit de buurt van Den Haag. Nieuwenoord groeit snel. Eind 1955 zijn er 131 kinderen, 23 religieuzen en 25 leken, onder leiding van overste Christeta Clement. Als zij in 1962 afscheid neemt, is de instelling in grootte verdrievoudigd. De beginjaren van Amerpoort worden prachtig belicht in de film ‘Zorg met een missie - over de nonnen van Nieuwenoord’, gemaakt naar aanleiding van het 50-jarig bestaan van Amerpoort in 2005.

Zorg met een missie

Diploma's en nieuwbouw

Overste Christeta is er al snel van overtuigd dat zwakzinnigen niet ziek zijn. Nieuwenoord moet dus niet op een ziekenhuis lijken. En dat er naast verzorging ook sprake moet zijn van ontwikkeling. In 1959 wordt het eerste nieuwe paviljoen geopend: Civitas Dei, met 6 vleugels voor elk 18 kinderen en een vleugel voor 'heilgymnastiek'. Het is de eerste stap naar kleinschaligheid en kleinere groepen. In 1960 verrijst het Klooster voor de zusters, gevolgd door de verpleegstersflat en het tweede paviljoen Mariaoord, compleet met een school. Om ook de deskundigheid te bevorderen, krijgt Nieuwenoord een eigen opleiding. In 1961 ontvangen de eerste religieuzen en leken hun Z-diploma.  

In de jaren '60 wordt de rol van de religieuzen teruggedrongen en nemen steeds meer leken cruciale posities over. De bemoeienis van de zusters buiten werktijd, bijvoorbeeld in de zusterflat, wordt steeds minder geaccepteerd. Er zijn fricties tussen het nog in Limburg zetelende bestuur en de directie in Baarn. Eind jaren '60 wordt de 'katholieke zwakzinnigeninrichting' een 'katholiek ziekenhuis (later centrum) voor geestelijk gehandicapten'. Die naam blijft tot 1986 gehandhaafd.

De 'wilde jaren'

Cees van den Muijsenbergh treedt aan als directeur: de eerste niet-medicus aan het hoofd van een gezondheidsinstelling. Dat is wennen. Hij maakt schoon schip om het grote personeelsverloop stoppen. Ook betrekt hij ouders meer bij Nieuwenoord. Voor die tijd uniek. Er wordt flink gebouwd op het terrein. Van den Muijsenbergh wacht niet altijd de vergunningen af. Hij laat Nieuwenoord gestaag groeien, zonder de publiciteit te zoeken. Deze turbulente periode wordt uitgebreid belicht in de film ‘De wilde jaren - over het tijdperk Van den Muijsenbergh' gemaakt naar aanleiding van het 50-jarig bestaan van Amerpoort in 2005.

De wilde jaren

Motorrun en Truckersrun

Op 27 mei 1984 rijden voor het eerst 50 motoren met zijspan door de poort. De eerste Nieuwenoord Motorrun is een feit en een traditie is geboren. In 1986 vertrekken de nonnen van Nieuwenoord. De Kiwanis Club uit Laren organiseert in 1989 de eerste Gooise Karavaan (of Nieuwenoord Truckersrun): een lange stoet grote vrachtwagens die onder luid getoeter een tocht maakt door ´t Gooi met aan boord cliënten van Amerpoort. Het is het oudste evenement in zijn soort in Nederland en wordt nog ieder jaar gehouden.

Eemhorst en ASVZ

Nieuwenoord wil cliënten laten kiezen: wonen op het instellingsterrein of kleinschalig in de regio. Daarom fuseert Amerpoort in 1995 met De Eemhorst, een stichting die in 1971 is opgericht en zich in de regio Amersfoort richt op dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking. Samen krijgen ze een nieuwe naam: De Amerpoort. In deze jaren komen ook kleine instellingen als de Nieuwe Weg in Soest en De Eik onder de vleugels van De Amerpoort. In 2004 volgt een fusie met ASVZ Utrecht (onderdeel van het landelijke ASVZ). Amerpoort ASVZ wordt de nieuwe naam.

ASVZ is opgericht in 1964, naar aanleiding van een onderzoek waaruit bleek dat er een tekort was aan mogelijkheden om kinderen met een verstandelijke beperking een vakantie of langdurige verzorging te bieden. De Stichting Algemene Vakantiehuizen voor Zwakzinnigen verandert in april 1968 haar naam in Algemene Stichting voor Verzorging en Verpleging van Zwakzinnigen (ASVZ). In de jaren zeventig groeit ASVZ explosief. Op last van het ministerie wordt de organisatie in 1983  in regio’s verdeeld. Zo ontstaat ASVZ Utrecht, het onderdeel waarmee De Amerpoort in 2004 fuseert. De huidige naam van de organisatie wordt sinds 1 januari 2007 gevoerd. Op die dag verandert ASVZ haar naam in Carante Groep, het samenwerkingsverband waarvan Amerpoort nog altijd deel uitmaakt. Van de naam zijn toen de letters ASVZ afgevallen, alleen 'Amerpoort' blijft over.

Nieuwe fusies

In 2010 fuseert Amerpoort met Christophorus, een antroposofische instelling die zich vooral richt op kinderen en jongeren met een verstandelijke beperking. Huize Christophorus werd in 1953 gestart in Bosch en Duin. Het was onderdeel van de internationale Camphill-beweging, In 2010 ontfermt Amerpoort zich ook over Etrog. Deze joodse woonlocatie voor mensen met een beperking was onderdeel van het Sinai Centrum. Toen dit naar Amstelveen verhuisde, wilden de bewoners graag in de buurt van hun familie, vrienden en werk in Amersfoort blijven. Joodse rituelen en gebruiken worden in ere gehouden bij Etrog. In januari 2011 komt Theater Totaal erbij: een artistieke dagbesteding waar cliënten hun droom waar maken om als uitvoerend artiest te werken in theaterproducties of in één van de bands. In 2012 volgt een fusie met kinderopvang Irene in Utrecht. Irene verzorgt de opvang van kinderen van 0 tot 4 jaar die niet terecht kunnen bij reguliere kinderdagverblijven. 

Wij helpen je graag!

Heb je een zorgvraag of wil je meer weten over onze dienstverlening? De consulenten van het Klantbureau staan klaar voor (aanstaande) cliënten, familie of vertegenwoordigers en verwijzers. 

Klantbureau