Hoe werkt ABCDate? En hoe kun je als begeleider cliënten helpen om vrienden en relaties te vinden en te houden?
Geesje Tomassen coördineert de helpdesk van ABCDate. Mike Haanstra is begeleider en consulent van het Consultatieteam Lichamelijkheid, Intimiteit en Seksualiteit (LIS). Samen geven ze uitleg over vriendschap, relaties en ABCDate.
Hoe belangrijk zijn vriendschap en relaties voor mensen met een verstandelijke beperking?
“Net zo belangrijk als voor iedereen! We zijn sociale wezens, iedereen heeft contact nodig. Bij ABCDate hebben we het liever over allerlei vormen van contact. Dat gaat van naast elkaar op een bankje zitten tot wat mensen een relatie noemen. En ook het woord relatie kan verschillende betekenissen hebben. Als begeleider denk je misschien meteen: o jee, ik moet seksuele voorlichting geven en het over condooms gaan hebben. Maar misschien bedoelt de cliënt wel dat ze gewoon graag wil kunnen zeggen dat een vriend heeft. Of met iemand naar film wil. Categorieën benoemen in relaties – vriendschap, liefde- kan houvast bieden, maar ook een valkuil zijn.”
Hoe kun je als begeleider cliënten ondersteunen bij vriendschap en relaties?
“Begin bij de wensen. Wat zou je willen? Wat vind je fijn? Vaak zijn we als begeleider gefocust op de risico’s. Maar als je daarmee begint, krijgt het gesprek een lading die het alleen maar lastiger maakt. Wees alert op de momenten waarop je een positieve manier over relaties kunt praten. Bijvoorbeeld als er iets op televisie is. Of als een medebewoner een opmerking maakt. Soms zie je aan andere signalen dat er iets speelt. Een cliënt wil graag knuffelen, of giechelt veel. Geef ruimte om te praten over wat wel en niet fijn is. Bijvoorbeeld: wat zitten we hier lekker gearmd samen op een bankje, hè? Of: vind je het niet fijn als je je tante verplicht een kus moet geven ter begroeting? Geef je liever een hand?”
Hoe helpt ABCDate daarbij?
“Contact maken doe je met behulp van sociale vaardigheden. Een vraag die veel mensen hebben is: hoe houd je een gesprek op gang? Dan vraagt de één: heb je huisdieren? Zegt de ander: ja. Punt. Op de site staan uitlegfilmpjes over omgaan met elkaar en voorbeeldvragen over allerlei onderwerpen. Zodat je als gebruiker ziet: er zijn wel twintig dingen die je kan vragen over een huisdier!”
Wat verklaart het succes van ABCDate?
“ABCDate, gestart in januari 2016, is het eerste platform dat online en offline werkt. Want de één is handiger met chatten, de ander ontmoet mensen liever persoonlijk. Juist die combi maakt het sterk. Verder zoeken we op de site altijd naar de balans tussen eigen regie en veiligheid. De site is zo gemaakt dat mensen met een verstandelijke beperking zo veel mogelijk zelf hun weg kunnen vinden op de site. En zelf kunnen chatten. Gebeurt er iets vervelends, dan kan de cliënt altijd op de Niet Oké knop drukken. De helpdesk, bereikbaar van 8 tot 23 uur, kan dan de laatste paar regels van de chat lezen om te zien wat er aan de hand is. Klikt iemand op de Nodig Uit knop, dan worden beide begeleiders gemaild. Sowieso kun je alleen via een begeleider op ABCDate komen. Telefoonnummers en mailadressen worden geblurd. Al zijn er natuurlijk altijd slimmeriken die dat weten te omzeilen.”
Leuk, die vriendschap en relaties. Maar het klinkt ook als extra werk voor de begeleiders.
“Deelname aan ABCDate kan extra werk opleveren omdat het iets oproept bij de cliënt. Misschien was je je er niet van bewust dat er een vraag speelde op het gebied van vriendschap en relaties. ABCDate is dan ook een hulpmiddel om ermee aan de slag te gaan. Ga mee naar een ABCDate ontmoetingsavond of thema-avond, zo kun je heel gemakkelijk een gesprek met je cliënt voeren over liefde en relaties. Of iemand op een spoor zetten. Er zijn meer mannen dan vrouwen op ABCDate en sommigen hopen binnen drie weken een vriendin te hebben. Maar zo werkt het meestal niet. Bovendien is ook vriendschap heel waardevol. En kun je op een ABCDate avond zeggen: daar staat een leuke jongen die ook van voetbal houdt. Ondersteuning bieden bij relaties is onderdeel van je werk. ABCDate kan jou daarbij helpen.”