Opeens begrijp ik de term bureaucratie. Al ruim een half uur zit ik achter het bureau. Bellen, mailen en dan een formulier invullen. Om iets gedaan te krijgen, wat in twee minuten zou moeten kunnen. Daar zit je dan achter dat bureau, terwijl een cliënt ondertussen hengelt naar aandacht.
Het voelt als tijdverspilling, terwijl tijd een schaars goed is op de groep. Er liggen taken te wachten (dat doen we dan morgen wel). En er zijn altijd mensen die om hulp vragen (ik kom straks bij je). Daarbij is elk overzicht of document dat we maken, binnen een maand alweer achterhaald. Eigenlijk wordt er constant een beroep op je gedaan, om te reageren of om te handelen. Het is nooit af. En zo'n stom formulier voelt dan als een verkeersdrempel, terwijl ik tachtig wil rijden. Om toch iets af te krijgen.
Kwetsbaar
'Als het werk belt, dan gaat er een haaientoon op mijn telefoon. Naderend onheil...', zei een collega laatst. Ik moest hard lachen, want het klopt. Als ze je thuis bellen, weet je dat er een beroep op je gedaan zal worden. Er is een collega ziek. Of je een dienst wil ruilen, of extra kan werken.
Onze kleine teams vormen een veilige, betrouwbare setting voor cliënten. Maar juist die kleinheid maakt ons ook kwetsbaar.
Collega's vinden het moeilijk om zich ziek te melden, omdat ze weten dat er dan meer druk komt te liggen op de schouders van teamgenoten. Daarom komen er regelmatig snotterende, grieperige collega's binnen – want vervanging regelen is ook weer een verkeersdrempel op je doorgaande weg. Maar áls ze toch bezwijken, is de kans groter dat het voor langere tijd is. 'Je bent te lang doorgelopen,' heet dat.
Dan wordt het nog lastiger voor het zelfsturende team-bootje om vooruit te komen, en ben je al blij als de boel blijft drijven. Je probeert elkaar te ontlasten waar mogelijk, en je niet druk te maken over de dingen die niet af komen (dat komt volgende maand wel).
En, niet onbelangrijk: de geluksmomentjes koesteren. Een collega vertelt dat grappige en ontroerende opmerkingen of acties van cliënten haar er doorheen slepen op moeizame momenten. Herkenbaar!
Humor
Van cliënten moet je het hebben - maar ook van collega's. Een cliënt zat nietsvermoedend op haar rollator toen mijn collega haar vroeg:
'Heeft je broer eigenlijk een vrouw?'
'Nee, niet meer nee.'
'Oh, dus die heeft hij wel gehad?'
'Ja, die woont nu ergens anders.'
'Dus nu is je broer alleen?'
'Hij heeft vijfentwintig koeien.'
'Dan zal ik hem eens bellen, misschien maak ik wel kans.'
(de cliënt keek even niet begrijpend) 'Wát, jij en mijn broer samen?'
'Ja, wil je mij niet als schoonzus dan?'
De cliënt rolde vervolgens bijna van haar rollator af van het lachen.
We hebben dan misschien weinig tijd en geld in de zorgsector, maar aan humor geen gebrek.
Over de auteur
Nelleke moot is begeleidster bij Amerpoort.