Schrijven met hart en ziel

Altijd op je tenen lopen: werk- en leefklimaat in de theater- en muziekwerkplaats Theater Totaal.

De ervaringen die zijn opgedaan gedurende de vele jaren dat ik gewerkt heb bij Theater Totaal vind ik van groot belang voor de artiesten en docenten. Dat maakt het voor mij de moeite waard om te proberen het in woorden te vangen en het op te schrijven, zodat het niet alleen maar in de hoofden van de docenten en in het hoofd van mij zit.

Je zou kunnen zeggen, het moet er gewoon uit omdat het zo na aan mijn hart ligt. Omdat ik er zo van houd om op een frisse en wakkere manier in de wereld te staan en een klein beetje invloed uit te kunnen oefenen op de leefwereld van mensen met een beperking, de docenten en mijzelf. Voor mij geldt nog extra dat ik de unieke mogelijkheid heb gekregen om bij Theater Totaal mijzelf te ontwikkelen, en daar heb ik dan ook intens van genoten.

Voor mij is het scheppen van het werk- en leefklimaat, de persoonlijke wijze waarop we met de artiesten omgaan, het hart van Theater Totaal. En dat is waar ik het allermeest van houd: contact maken vanuit deze grondhouding. Zo is Theater Totaal een belangrijk deel van mijn leven geworden.

Ziel

Er werd mij ooit gevraagd wat de ziel van Theater Totaal is. Een moeilijk vraag, maar uiteindelijk kwam ik tot de conclusie dat de ziel van iets altijd weer heel persoonlijk is. Gekleurd door het gevoel van de eigen beleving, de betekenis die je er zelf aan geeft. De geur die je wilt ruiken, het zien wat je wilt zien, het horen wat er gefluisterd wordt (of achter de woorden gezegd wordt), en daarbij geraakt willen worden, nabij mogen zijn en je verbonden voelen met de ander. Voor mij is de openheid van de artiesten in het tonen van hun breekbaarheid elke keer weer een moment van ontroering, een geraaktheid die een diepe indruk op mij achter laat.

Wat raakt, is dat het allemaal zichtbaar is, benoemd wordt door de artiesten; dat er niets opgehouden wordt, geen façade, niet verhuld wordt, daar waar ze het (even) niet weten. Het is zoals ze hun onvermogen tonen, de openheid en kwetsbaarheid waar we zo vaak getuigen van mogen zijn. Dat staat vaak zo haaks op de valide wereld. En juist deze kwetsbaarheid en het nabij mogen zijn is zo vol van het leven zelf. De uitdaging is om te voelen, te weten hoe het werkelijk voor hen is en dat proberen te lezen op hun gezichten, in hun houding en uitdrukking, en uit wat er gezegd wordt.

De ziel zit wat mij betreft in het bekommeren om de artiesten, de nabijheid en al het menselijke wat zich in hen en in mij zelf afspeelt. Misschien gaat het eigenlijk om de liefde, de liefde voor de artiesten, de liefde voor de muziek en de liefde voor het theater, waarin we elkaar vinden als artiesten en docenten. En dat die passie allemaal bij elkaar de ziel van Theater Totaal is.

Ontstaan

Theater Totaal is een muziek- en theaterwerkplaats voor mensen met een (lichte tot matige) verstandelijke beperking. In het leven geroepen door Jan Lommers in 1996. Van het begin af aan mocht ik daar gelukkig aan mee ontwikkelen. Het begin was pionieren en onderzoeken of er genoeg belangstelling was om dit initiatief tot leven te wekken. We zijn begonnen met het geven van cursussen maar al snel werd het steeds meer een dagbesteding die al snel uitgroeide  tot vier dagen per week.

Niet iedereen kon zich zomaar inschrijven: je moest een minimum aan talent hebben op het gebied van theater of muziek. Er bleek veel talent aanwezig te zijn onder de doelgroep. De artiesten die werkten op de muziek- en theaterwerkplaats waren erg enthousiast en konden hun geluk niet op. Ze konden nu doen wat ze het liefste deden: muziek en of theater maken. Het was een tijd van pionieren. Vol enthousiasme zochten we plekken op om ons te laten horen en zien. Er is veel succes geboekt en wij kregen steeds weer heel veel enthousiaste reacties van het publiek. 

In de loop van de jaren zijn er maar liefst 6 cd’s en 2 ep’s geproduceerd, concerten gegeven en een honderdtal voorstellingen gerealiseerd en ook veel scènes op maat gemaakt voor symposia. Er zijn TV optredens geweest, instructiefilms verzorgd voor zorginstellingen; er is samen gewerkt met valide groepen zoals de Lunatics, STA (Studenten Toneel Amsterdam) en theatergoep Wunderbaum. Met de HKU (Hoge School voor de Kunsten Utrecht) is een samenwerkingsverband aan gegaan, maar ook met het Deltion College in Zwolle. Kortom Theater Totaal heeft zich ontwikkeld tot een theater en muziekwerkplaats die zich een volwaardige plek in de maatschappij heeft verworven.

Over de auteur

Margot de Jong was van 1996 tot 2016  verbonden aan Theater Totaal als docent en artistiek leider. Dit blog verscheen eerder in 'Altijd op je tenen lopen: werk- en leefklimaat in de theater- en muziekwerkplaats Theater Totaal' uitgegeven door Charme BV, 2016. Dit boekje is gratis verkrijgbaar bij de Receptie en de afdeling Communicatie van Amerpoort, locatie Nieuwenoord, Baarn.

Wij helpen je graag!

Heb je een zorgvraag of wil je meer weten over onze dienstverlening? De consulenten van het Klantbureau staan klaar voor (aanstaande) cliënten, familie of vertegenwoordigers en verwijzers. 

Klantbureau