Met visie wilde ik dus beginnen voor Fido (zie blog Fido: dagbesteding voor moeilijk verstaanbaar gedrag). Wat ik geleerd heb de afgelopen jaren, in het werken met de doelgroep, wil ik op papier zetten. Wat heeft gezorgd voor de succeservaringen waar ik de mensen die ik begeleidde figuurlijk zag groeien als mens? Hoe werk ik op papier methodisch uit wat er in mijn hart leeft?
Boodschappen
Het proces begon doordat één cliënt, Erik, sinds enkele maanden besteding van de dag krijgt op Nova. Erik is een vrolijke en sociale jongeman en heeft een matig tot ernstig verstandelijke beperking. Hij wordt gekenmerkt door het smith-magenis syndroom. Het begeleiden van Erik vraagt expertise vanwege zijn syndroom en het moeilijk verstaanbaar gedrag dat hierbij kan komen kijken. Een aantal keer heb ik Erik de afgelopen maanden begeleid tijdens dagbesteding.
De insteek voor Erik was in eerste instantie om nuttige klusjes uit te voeren voor dagbesteding Nova. Boodschappen doen, de keuken opruimen, de tuin netjes houden, de post wegbrengen of ophalen etc. In principe een waardevol idee en toch merkte ik dat Erik voor bepaalde 'klusjes' moeilijk te motiveren is. Wat ga ik dan als begeleider van hem vragen? “Het moet gebeuren dus je mag leren om het maar gewoon te doen". Of ga ik al mijn creativiteit (de gekke buurman en buurman en Bassie en Adriaan stemmetjes) uit de kast halen om te zorgen dat de activiteit hem wel motiveert? Een andere mogelijkheid is om een andere invulling van het dagprogramma te verzinnen, die meer aansluit bij zijn behoeften.
Pannenkoeken
Het eureka moment kwam een paar weken geleden toen ik samen met Erik op donderdagochtend bedacht dat we op vrijdagmiddag, als lunch, pannenkoeken zouden gaan bakken voor alle mensen op Nova. Donderdag stelde ik samen met hem een boodschappen lijstje op en liet hem zelf nadenken over wat en hoeveel we nodig zouden hebben. We hebben de boodschappen gelijk maar gedaan zodat we de dag erna op tijd aan de slag konden.
Op de vrijdagochtend heb ik Erik nog nooit zo makkelijk uit zijn bed gekregen. Hij kan soms veel moeite hebben bij de overgang in de ochtend. Nu was hij echter enthousiast, alert en gemotiveerd om aan het werk te gaan. We gingen, in zijn woorden, namelijk pannenkoeken bakken voor ‘de kinderen’, hoera!
Chef kok
Erik genoot van de voorbereidingen en ik daagde hem cognitief uit om na te denken over de handelingen bij bijvoorbeeld het maken van het beslag. Heel eenvoudig wist Erik zelf het mixer apparaat te bedienen. Hij had sneller door hoe dat ingewikkelde apparaat werkte dan ik. Voor de drie pakken pannenkoekenmix hadden we alle ingrediënten systematisch uitgezet. Tijdens het bakken hoefde ik alleen maar te roepen: “Erik, nieuw beslag nodig!” en Erik had binnen een mum van tijd goed beslag klaarstaan.
De pannenkoeken moesten natuurlijk wel worden uitgedeeld. Ik zag Erik bijna letterlijk groeien door alle positieve reacties die hij kreeg van de ontvangers. Hij was de chef kok en de man die voor de kinderen op nova een lekkere lunch verzorgde. Ook de ict-man die bezig was met de laptops kreeg van Erik een lekkere pannenkoek.
Groei
Na deze ervaring is het voor mij duidelijk welke kant ik op wil met de de nieuwe groep Nova Fido. Het cognitief en fysiek bezig zijn in een dagprogramma, met voldoende afwisseling tussen inspanning en ontspanning, is al een manier om goed aan te sluiten bij de behoefte van de cliënt. Wanneer de cliënt dan ook nog intrinsiek gemotiveerd raakt en zelf bewust ervaart dat zijn werk betekenisvol is voor hemzelf en zijn omgeving, dan ontstaat er ruimte om te leren. Dan ontstaat er groei. Dat is nou precies de insteek die ik als begeleider wil hebben. De mens waar ik mee werk kan in een moment mij letterlijk een klap in het gezicht verkopen of ik kan een moment enorm lol met hem hebben. Het maakt geen verschil in de visie. Ik wil mede dankzij mijn inzet groei zien in de mens in wiens leven ik als begeleider zo'n enorm belangrijke plaats inneem.
Over de auteur
Ruurd Leenders
Projectleider en begeleider opstart Nova Fido
Founder & Filmmaker bij www.demediabrouwerij.nl
Foto: "Pannenkoek met stroop" door FotoosvanRobin - Pannenkoek met Stroop. Licentie CC BY 2.0 via Wikimedia Commons.
