Zij werkte als receptioniste bij ons en dat kon bij tijd en wijle een echte uitdaging zijn als ze zich niet oké voelde. Toch was zij als geen ander in staat om werk en privé gescheiden te houden.
Hoe? Als zij helemaal over de rooie was en de telefoon ging, nam zij deze netter dan net op en verbond waar nodig foutloos door. Om daarna verder te gaan waar ze gebleven was, namelijk gooien met van alles en nog wat. Meesterlijk!
Als ik even weg moest, meldde ik dat netjes aan haar (zoals ik dat geleerd had vanuit haar begeleidingsplan) met de boodschap dat ze bij mijn collega terecht kon. Dan raakte ze zwaar geïrriteerd: “waarom zeg je dat nou, nu raak ik alleen maar extra gespannen en ga ik zo met kopjes gooien!”. Wat ze dan ook deed als je sprint niet snel genoeg was. Meesterlijk!
Ze wist je te bespelen, te beroeren en soms ook te laten twijfelen aan jezelf. Kortom, ze deed wat met je.
Eyeopener
Maar één van de meest memorabele momenten die ik met haar heb gehad, was toen we samen een dagje uit gingen organiseren. Het was een echte eyeopener van hoe ‘De Buitenwereld’ vaak aankeek tegen mensen met een beperking. We wilden met de groep ergens een workshop volgen, maar dat viel niet binnen ons budget. Ik gaf aan dat we dus nog maar even verder moesten zoeken naar iets meer betaalbaars. Zij, ad rem als ze was, vroeg mij of ze de locatie mocht bellen. Hiermee had ze mijn nieuwsgierigheid gewekt en ik stemde dan ook in.
Wat volgde was een mooi stukje toneel waarbij zij behendig inspeelde op het veel voorkomende vooroordeel van ‘De Buitenwereld’, namelijk, dat mensen met een beperking schattig, zwak en bovenal zielig zijn. Mooie volzinnen hoorde ik haar zeggen zoals, “ik ben een verstandelijk gehandicapte die binnen een instelling woont en werkt”, “ik wil graag een dagje uit met mijn groep, maar we hebben maar heel weinig geld te besteden” en als uitsmijter “maar het lijkt ons zóóó leuk om bij jullie te komen”. En zo kon het gebeuren dat we kort daarna een geweldige workshop hadden met alles erop en eraan voor minder dan weinig geld. Ze vertelde later dat ze dit wel vaker met succes had gedaan met onder meer marktplaatsadvertenties.
Ongewilde stempel
Ik hoor u al denken, dat is niet pedagogisch verantwoord begeleiden! En u heeft gelijk. Dit zal mij dan ook niet nog een keer gebeuren. En toch, ik kan haar geen ongelijk geven. Ze krijgt -ongewild- een stempel opgedrukt door anderen, waarom mag ze daar niet een positieve draai aan geven voor haarzelf? Zij heeft wat ze hebben wil, en de ander voelt zich goed omdat deze “een goede daad heeft verricht.”
Het is als een vrouw die bij een garage komt en opeens heel onnozel is (met een té kittige outfit), in de hoop korting te krijgen op haar winterbanden. Als een mannelijke verkoper, die zich als een ware Cassanova opstelt in de hoop zo de verkoopcijfers te doen stijgen. Als een kind dat… wacht, ik sla door, maar u begrijpt mijn punt, iedereen misbruikt of gebruikt wel eens zijn situatie/afkomst/geaardheid/geslacht/etc. om te krijgen wat hij wil. Zo ook mensen met een beperking. Kortom, het zijn net echte mensen.
Over de auteur
Jill Rajak is begeleider op locatie De Wissel.