Straks is Kofi een oud mannetje. Die gedachte doet pijn. Maar waarom eigenlijk? Ze is zelf hard op weg een oud vrouwtje te worden. Zo gaat dat. Wen er maar aan. Eerst opstijgen en genieten van al wat komen gaat, maar dan zet onvermijdelijk de daling in. 'That's life' in vogelvlucht, zeg maar.
Leven bij de dag
Toch is het bij Kofi anders, want wat voor een leven heeft hij straks geleefd? Zijn pad lijkt zo doelloos, het leidt van niets naar nergens. Hij kent geen groei, geen richting en gaat niks worden. Hij îs alleen maar. Leeft bij de dag. Waar anderen naar school gaan om dokter te worden, of filmster, leert hij misschien ooit lege flessen wegbrengen op het instellingsterrein.
Maar is dat erg? Wanneer je ons van voldoende afstand beziet, zijn al onze levens doelloos. We rijzen op uit de aarde, eten, slapen, geven het leven door en vallen weer tot stof uiteen. Alsof we er nooit zijn geweest.
'Sure enough', elk van ons wil zich verheffen uit deze eindeloze cyclus van tijdelijk samenklonterende en voor eeuwig weer uiteenvallende materie. We willen allemaal een voetafdruk achterlaten, een soort hondenplas, maar dan duurzamer. We zijn uniek, belangrijker dan anderen, helpen meer mensen, schrijven een boek dat ons tien jaar beroemd maakt (als we geluk hebben). Het lukt slechts een enkeling om honderden of duizenden jaren in de herinnering voort te leven, om uiteindelijk weer net zo dood te eindigen als ieder ander. In het licht van de eeuwigheid maakt het allemaal geen bal uit. We blijven een met het blote oog niet waarneembare stip in het geheel van tijd en ruimte.
Genot
Dus wat is een zinvol leven nou eigenlijk? Laat moeder het bescheidener aanpakken, meer toegesneden op de menselijke maat. Laat ze zich beperken tot de duur van het leven zelf.
Wat willen we ermee? Genot? Dat bestaat natuurlijk bij de gratie van schaarste. En dus doen we 'whatever it takes' om maximaal te genieten, koste wat kost boven de monotonie van alledag uit te rijzen; we gaan voor verre vakanties, grote feesten, en alweer die carrières, want laten we wel wezen, iets bijdragen aan de maatschappij dient uiteindelijk gewoon de eigen voldoening. Een soort van plezier dus.
Je kunt tegenwerpen dat onze unieke hoogtepunten niet zoveel voorstellen, dat je levenservaring moet hebben om te beseffen dat echte genietingen klein zijn; een kop cappuccino, een straal zonlicht, de geur van je kind dat langsloopt. Maar ook voor het kleine geldt dat overdaad eindigt in verveling, zelfs bij cappuccino, zonlicht of de geur van je kind. En Kofi's leven is een overdaad aan monotonie. Iedere dag weer. Een eindeloze schakering van zo ongeveer hetzelfde. Zijn leven is klein. Z'n pleziertjes beperkt. Een autoritje. Een chocoladereep. Ranja tussen de middag.
Leven in het moment
Misschien is het juist mooi om niet almaar te reiken naar intense momenten of een leven vol afwisseling. Laat het aardse los en "leef in het moment". Klassen vol yoga leerlingen en mindfulness adepten zijn er maar druk mee; ont-streven, weg met de wil, op weg naar een staat van volledig zen. Het wordt beoefend met een vastberadenheid die verdacht veel lijkt op het najagen van een doel.
Maar ze hebben een punt. Niet door het bos lopen piekeren over triviale werkproblemen maar gewoon lekker om je heen kijken, genieten van de schittering van het zonlicht door de bomen. Net als Kofi, samenvallen met het moment. Dat verveelt toch nooit?
En hij geniet ook wel van die kleine dingen; uitzicht op een grote den vanaf de nieuwe dagopvang, een wandeling over het landgoed met z'n dikke bomen, bezoekjes aan opa. Toch zijn het druppels in een zee van monotonie, een vloed van herhaling, zonder een golf van verrassing.
En dan toch ...
Of wacht, ho, ze overdrijft! Laatst was er zo'n golf. Het jaarlijkse uitstapje naar een pretpark. Nadat hij in vorige jaren al aandrong op de grote schommelboot en de wildwater roetsjbaan, eiste hij ditmaal zijn plek in de achtbaan op. Moeder verbeeldt zich dat moment helemaal bovenaan, wanneer die peilloze diepte onder je opdoemt en de weg terug finaal is afgesneden; plaatsvervangende buikpijn! Roetsj, daar keilden ze omlaag, Kofi en z'n begeleider, hand in hand. Eenmaal terug beneden, stapte hij met een enorme grijns en zonder spoor van overprikkeling weer uit z'n hoogtepunt.
Over de auteur
Karin Bokhove, moeder van Kofi, schrijft onder meer het weblog 'Het kleine leven van Kofi'. Deze aflevering verscheen daar in 2015. Karin is lid geweest van de Centrale Cliënten Raad van Amerpoort.